Канферэнцыя “Масавыя рэпрэсіі ў СССР у гістарычных даследаваннях”

13 лістапада 2017

17-18 лістапада ў Мінску пройдзе міжнародная навуковая канферэнцыя “Масавыя рэпрэсіі ў СССР у гістарычных даследаваннях і калектыўнай памяці”. Арганізатарамі канферэнцыі сталі Беларускі архіў вуснай гісторыі (Мінск), Інстытут Славістыкі ПАН (Варшава), Польскі Інстытут у Мінску, Лятучы Ўніверсітэт (Мінск).

Напрыканцы мінулага стагоддзя камуністычныя або савецкія рэпрэсіі 1930-1950-х гг. знаходзіліся ў эпіцэнтры ўвагі гісторыкаў, але паступова ў выніку пераменаў у гістарычнай палітыцы многіх краін постсавецкага рэгіёну яны апынуліся на перыферыі гістарыяграфіі. Між тым многія пытанні яшчэ чакаюць адказаў з боку даследчыкаў. У прыватнасці, гэта пытанні пра вытокі рэпрэсій і іх маштаб; пра стан тагачаснага грамадства, падзеленага на карнікаў і ахвяраў; пра сацыяльныя і палітычныя наступствы згаданага падзелу і самых рэпрэсій. Асобнай увагі заслугоўваюць пытанні, звязаныя з феноменам памяці/забыцця гэтай трагедыі і яе адлюстраваннем у калектыўнай памяці (Maurice Halbwachs).

У цэнтры ўвагі Канферэнцыі знаходзіцца не толькі канкрэтна-гістарычны аспект у рамках пэўнай гістарычнай традыцыі, але таксама праблематыка калектыўнай памяці ў праекцыі вуснай гісторыі. Апошняя дазваляе аднавіць той вобраз рэпрэсій, які захавала памяць сведкаў, адчуць эмацыйны стан тагачаснага грамадства.

Месца правядзення канферэнцыі: прастора “Сталоўка XYZ” / Gallery “Canteen XYZ” (вуліца Фабрыцыуса, 4, 3-ці паверх).

Для слухачоў уваход вольны.

Праграма канферэнцыі

17 лістапада

8.30–9.00 – рэгістрацыя ўдзельнікаў канферэнцыі

9.15. Прывітальнае слова.

Аляксандр Смалянчук (Інстытут славістыкі ПАН, Беларускі архіў вуснай гісторыі).

Матэўш Адамскі (Польскі Інстытут у Менску).

Таццяна Вадалажская (Лятучы ўніверсітэт).

9.30-11.00. Сесія 1. Мадэратар Аляксандр Смалянчук.

Татьяна Протько, кандидат философских наук (Минск, Беларусь). Репрессии как неотъемлемая часть советской государственной системы.

Галина Стародубець, доктор історичних наук (Житомир, Україна). Примус до насилля: партійно-радянська номенклатура західних областей України в 1944-1946 роках.

Dariusz Matelski, dr hab. (Poznań, Polska). Losy dziedzictwa kultury ofiar represji na Kresach Wschodnich II RP okupowanych przez ZSRR.

Игорь Кузнецов, кандидат исторических наук (Минск, Беларусь). Места массовых расстрелов и захоронений 1920-1940-х годов: проблемы поиска и увековечивания памяти жертв репрессий.

Олег Реут, кандидат технических наук (Петербург, Россия), Татьяна Тетеревлева, кандидат исторических наук (Архангельск, Россия.). Карелия. Сандормох. Возможна ли консенсусная история?

11.00-11.15 – Кава-паўза.

11.15-12.45. Сесія 2. Мадэратар Таццяна Вадалажская.

Вольга Іванова, кандыдат гістарычных навук (Менск, Беларусь). Магчымасці карэляцыі дадзеных вусных успамінаў і пісьмовых крыніц (на прыкладзе тэмы масавых рэпрэсій у БССР у 1930-1950-я гг.).

Віталій Іванчишен, кандидат історичних наук (Київ, Україна). Парадокси та наслідки радянської репресивної політики: можливості усноісторичних джерел (на прикладі життєпису родини Войтенко на Вінниччині).

Jan Jerzy Milewski, PhD (Białystok, Polska). Rola historii mówionej w utrwaleniu pamięci o obławie augustowskiej.

Алла Дмитренко, кандидат історичних наук (Луцьк, Україна). Репресіï 1930-1940-х гг. у спогадах очевидців.

Ольга Зброжко, мгр (Львів, Україна). Архівні документи vs усні історії: післявоєнні радянські репресії проти церкви в Україні.

12.45-13.15. Дыскусія (мадэратар А. Смалянчук).

13.15–14.15 – Абед.

14.15-15.45. Сесія 3. Мадэратар Аляксей Ластоўскі.

Аляксей Ластоўскі, кандыдат сацыялагічных навук (Полацак, Беларусь). Курапаты ў кантэксце «палітыкі мёртвых цел».

Марат Гаравы (Кобрын). Курапаты: плот паміж жыццём і смерцю.

Ірына Раманава, кандыдат гістарычных навук (Вільня, Літва). Рэпрэзентацыі бальшавіцкага тэрору ў навучальных курсах.

Уладзімір Валодзін, мгр (Фларэнцыя, Італія). Незавершанасць працэсу рэабілітацыі ахвяр рэпрэсій 1930-х гадоў у Беларусі (на прыкладзе сялянства Менскага раёну).

Ян Дзяржаўцаў (Віцебск, Беларусь). Успаміны і сведчанні грамадзян аб сталінскіх расстрэлах ва ўрочышчах «Хайсы», «Паляі» і «Цёплы лес» пад Віцебскам.

15.45-16.00 – Кава-паўза.

16.00-17.30. Сесія 4. Мадэратар Ігар Кузняцоў.

Оксана Юркова, кандидат історичних наук (Київ, Україна). «Академічні Януси»: Українські історики – секретні співробітники ГПУ-НКВД (1920 – 1930-і рр.).

Чернікова Інна, кандидат історичних наук (Харків, Україна). Радянські репресіï серед інтелігенціï Харкова (1933).

Кравец Виктория, кандидат исторических наук (Ростов-на-Дону, Россия). Использование интеллектуального труда заключенных в особых технических бюро ГУЛАГа.

Юлія Крикун, кандидат історичних наук (Київ, Україна). Репресовані дослідники звичаєвого права українців 20–30-х рр. ХХ ст.

Антон Лявіцкі, мгр (Мюнхен, Нямеччына). Нараджэнне беларускай інтэлігенцыі з духу рэпрэсій: досвед фізічнага выжывання ў слоўніку сацыяльнага ўяўлення.

17.30. Дыскусія (мадэратар І. Кузняцоў).

18 лістапада

9.00-10.30. Сесія 5. Мадэратар Jan Jerzy Milewski.

Аляксандр Смалянчук, доктар гістарычных навук (Варшава, Польшча). Да праблемы новых накірункаў у даследаванні праблематыкі савецкіх рэпрэсій на тэрыторыі Беларусі.

Анатоль Трафімчык, кандыдат гістарычных навук (Менск, Беларусь). Заступніцтва Якуба Коласа за рэпрэсаваных (да пастаноўкі пытання).

Ірынa Кашталян, PhD (Менск, Беларусь). «Жыццё ў масцы» як рэакцыя грамадства на рэпрэсіі: прыклад першага пасляваеннага дзесяцігоддзя.

Анатоль Вялікі, кандыдат гістарычных навук (Менск, Беларусь). Феномен даноса і даносчыка ў гады «Вялікага тэрору» (паводле матэрыялаў Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь).

Яніна Карпенкіна, мгр (Масква, Расія). Габрэйскае насельніцтва Заходняй Беларусі ў 1939-1941 гг. у ролі ахвяраў і катаў.

10.30-10.45 – Кава-паўза.

10.45-12.30. Сесія 6. Мадэратар Аляксандр Смалянчук.

Олександра Стасюк, кандидат історичних наук (Львів, Україна). Радянські виборчі кампанії як вияв політичних репресій режиму.

Василь Міщанин, кандидат історичних наук (Ужгород, Україна). Репресії як механізм становлення радянської влади на Закарпатті (1944 – початок 1950-х років).

Гавін Тадэвуш, PhD (Варшава, Польшча). «Польская аперацыя» НКУС у БССР (1937-1938): прычыны, ход, наступствы.

Maciej Wyrwa, PhD (Warszawa, Polska). «Operacja polska» NKWD 1937-1938 w polskiej pamięci historycznej.

Ігар Мельнікаў, кандыдат гістарычных навук (Менск, Беларусь). «Адысея палешука». Успаміны жыхара Заходняй Беларусі Паўла Нічыпарука пра сталінскія рэпрэсіі і ГУЛАГ.

12.30-13.00. Дыскусія (мадэратар А. Смалянчук).

13.00-14.00 – Абед.

14.00-15.30. Сесія 7. Мадэратар Ігар Мельнікаў.

Юрій Данилець, кандидат історичних наук (Ужгород, Україна). Репресії проти духовенства Мукачівсько-Ужгородської православної єпархії (1950-1960 рр.).

Тетяна Євсєєва, кандидат історичних наук (Київ, Україна). Доля родини репресованого клірика як фокус сучасних студій масових репресій в СРСР: на матеріалах родинного архіву єпископа УАПЦ Максима (Задвірняка) (1936-1938).

Олена Кондратюк, кандидат історичних наук (Київ, Україна). Антинародна та антирелігійна діяльність сільських закладів освіти у спогадах поліщуків. 1930-1960 рр.

Олександр Васянович, кандидат історичних наук (Київ, Україна). «Голод – не шутка»: вплив Голодомору 1932–1933 рокив на збереження традиційноï народноï культури украïнців.

Владимир Иванов (Витебск, Беларусь). Устная история ссыльной Лосминской Антонины и ее родственников.

15.30-15.45 – Кава-паўза.

15.45. Сесія 8. Мадэратар Анатоль Трафімчык.

Євген Луньо, кандидат філологичних наук (Львів, Україна). Радянський вивіз польських колоністів із Західної України 1940 р. в оповідній традиції українців.

Володимир Юшкевич, кандидат історичних наук (Київ, Україна). Радянська пропаганда і процес репатріації громадян до СРСР з післявоєнної Європи у 1945-1952 рр.

Оксана Годованська, кандидат історичних наук (Львів, Україна). «Повоєнний чад (smoke)» радянських репресій: на основі усних історій сільських вчителів Галичини.

Людмила Гуцало, кандидат історичних наук (Житомир, Україна). Національні меншини Житомирщини у період «Великого терору».

17.15. Заключная дыскусія (мадэратар А. Смалянчук).

Больш матэрыялаў пра канферэнцыю можна знайсці на старонке ФБ.

Падзеі:
Тэмы: