Па слядах лекцыі Аляксандра Класкоўскага ў цыкле “Urbi et Orbi”.
Зміцер Казлоўскі, ЕўраБеларусь
Фота: Іван Веденін
Істотнае паляпшэнне якасці беларускай журналістыкі магчымае толькі пасля сыходу дзяржавы з медыйнай сферы і фармавання канкурэнтнага медыярынку.
Такую думку выказаў вядомы журналіст і медыя-эксперт Аляксандр Класкоўскі 21 сакавiка падчас сваёй публічнай лекцыі “Беларуская журналістыка: стан, праблемы, выклікі” з цыклу “Urbi et Orbi”, які ладзіць Лятучы ўніверсітэт.
Напачатку свайго выступу Аляксандр Класкоўскі крыху пазнаёміў аўдыторыю са сваёй біяграфіяй, ад часоў Перабудовы, праз “эпоху незалежніцкага рамантызму” першай паловы 90-х гадоў і да стварэння кампаніяй БелаПАН рэсурсу “Белорусские новости”, палітычным аналітыкам якога ён і з’яўляецца па сённяшні дзень.
Сакрэт свайго доўгажыхарства ў прафесіі журналіст патлумачыў кароткай фразай пра тое, што трэба “ўвесь час рабіць сабе “творчы апгрэйд”. Ён адзначыў, што шмат якія з прафесійных журналістаў так і не змаглі прыладзіцца да новай інфармацыйнай прасторы, якая ўзнікла і пачала развівацца са з’яўленнем інтэрнэту.
Імклівы наступ тэхналогій паставіў перад журналістамі пытанне пра тое, ці варта рабіцца “ўніверсальнымі жаўнерамі”, здольнымі пісаць здымаць відэа ды рабіць фотаздымкі, альбо аддаць перавагу самаразвіццю ў нейкім адным накірунку. Аляксандр Класкоўскі схіляецца да другога варыянту, сфармуляваўшы свой адказ на выклік у выглядзе правіла “трэба ўсё ўмець, але не ўсё рабіць”. Бо вузкаспецыялізаваны прафесіянал у любым выпадку будзе здольны выдаваць больш якасны прадукт, чым універсал-шматстаночнік.
У сваім выступе медыякрытык нагадаў пра яшчэ адзін выклік для прафесійных журналістаў, які паўстаў у выглядзе грамадскай журналістыкі і ўвасобіўся ў такой з’яве, як блогерства. Зрэшты, заўважыў выступоўца, з’яўленне блогераў не азначае, што прафесійная журналістыка памрэ, бо людзям ва ўсе часы будзе патрэбная дакладная і спраўджаная інфармацыя, падрыхтаваная па канонах традыцыйнай журналістыкі .
Таксама ў сваім выступе Алякандр Класкоўскі звярнуў увагу на пэўны парадокс, калі побач з хуткім развіццём тэхналогій у Беларусі захоўваецца анахранічная медыйная сфера з дамінаваннем дзяржаўных сродкаў масавай інфармацыі. І ва ўмовах, калі існаванне медыяў, як бізнэс-праектаў, амаль немагчымае, многія недзяржаўныя медыі скатваюцца ў фармат “апазіцыйнага прымітыву”. А гэта, у сваю чаргу, адбіваецца на якасці медыяпрадукту.
Кажучы пра рэцэпты паляпшэння гэтай самай якасці, выступоўца ў першую чаргу ўзгадаў пра неабходнасць раздзяржаўлення медыйнай сферы і стварэнне канкурэнтнага рынку СМІ. “Бо зараз, ва ўмовах адсутнасці канкурэнцыі, многіх рэдактароў і журналістаў не турбуе якасць медыйнага прадукту, які прапануецца чытачу”, – канстатаваў Аляксандр Класкоўскі.
Зменаў патрабуе і беларускае заканадаўства, прычым не толькі сумнавядомы “Закон аб СМІ”, зменаў у які стала і пакуль без асаблівага выніку дамагаецца “Беларуская асацыяцыя журналістаў”. “Ня варта забывацца і на артыкулы крымінальнага кодэксу, якія тычацца паклёпу і абразы вышэйшых дзяржаўных асобаў”, – сказаў медыя-эксперт, нагадаўшы пра пераслед у дачыненні да журналіста з Гродна Андрэя Пачобута.
Але і сёння, пры адсутнасці вольнага рынку СМІ, самі журналісты могуць палепшыць якасць свайго прадукту, жорстка прытрымліваючыся прафесійных стандартаў, адзначыў Аляксандр Класкоўскі. Таксама ён нагадаў пра неабходнасць дамагацца ўмацавання прафесійнай этыкі журналістаў, у тым ліку – у сувязі з патрабаваннямі, якія выстаўляе развіццё новых інтэрнэт-тэхналогій.
Разам з тым, Аляксандр Класкоўскі заклікаў аўдыторыю глядзець на будучыню беларускай журналістыкі з аптымізмам. Бо так ці інакш, гады аўтарытарнага кіравання добра загартавалі журналістаў, як з гледзішча прафесійных, так і чалавечых якасцяў.
